شناسایی مشکلات تنفسی و عصبی فقط از روی صدا

 

صدا، همانند یک اثر انگشت منحصربه‌فرد، دارای ویژگی‌هایی است که مستقیماً با سلامت سیستم عصبی و تنفسی گره خورده‌اند. مثلاً، در بیماری پارکینسون، عضلات گلو و حنجره تحت تأثیر قرار می‌گیرند و این موضوع منجر به کاهش حجم صدا، لرزش غیرعادی یا کندی در تغییرات لحن می‌شود. از سوی دیگر، در مواردی مانند آسم یا بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)، صدای فرد ممکن است همراه با سوت یا خس‌خس باشد که به‌راحتی توسط سیستم‌های هوشمند قابل شناسایی است. 

این فناوری‌ها نیازی به تجهیزات پیچیده ندارند؛ فقط یک میکروفون با کیفیت و یک نرم‌افزار تحلیل‌گر کافی است. چندین شرکت استارت‌آپی در سراسر جهان در حال توسعه اپلیکیشن‌هایی هستند که با تنها چند ثانیه ضبط صدا، می‌توانند الگوهای غیرطبیعی را شناسایی کرده و کاربر را به پزشک ارجاع دهند. البته این روش‌ها هنوز جایگزین تشخیص بالینی نشده‌اند، اما به‌عنوان ابزار غربالگری اولیه، نقش بسیار مؤثری ایفا می‌کنند به‌ویژه در مناطق محروم یا کشورهایی با دسترسی محدود به خدمات پزشکی. 

یکی از چالش‌های اصلی این حوزه، تفاوت فردی در صدا است. هر فردی لحن، سرعت گفتار و تن صدای متفاوتی دارد که باید در الگوریتم‌ها در نظر گرفته شود. بنابراین، سیستم‌های هوشمند نیازمند داده‌های گسترده و متنوعی هستند تا بتوانند الگوهای سالم و بیمار را به‌درستی از هم تفکیک کنند. پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که با استفاده از شبکه‌های عصبی عمیق، دقت این سیستم‌ها به بیش از ۸۵ درصد رسیده است. 

نکته جالب دیگر، امکان ردیابی پیشرفت یا بهبودی بیماری است. با ثبت منظم صدا در طول زمان، می‌توان تغییرات را دنبال کرد و پاسخ بیمار به درمان را ارزیابی نمود. این ویژگی، به‌ویژه برای بیماری‌های مزمن، اهمیت زیادی دارد و می‌تواند نقش کلیدی در مدیریت بهینه بیماری ایفا کند. 

البته، مسائل اخلاقی و حریم خصوصی نیز در این زمینه مطرح‌اند. ضبط و ذخیره صدا به‌معنای جمع‌آوری داده‌های حساس است که باید با رعایت اصول امنیتی و رضایت کاربر انجام شود. بدون شفافیت در این زمینه، اعتماد عمومی به این فناوری‌ها به خطر می‌افتد. 

در نهایت، شناسایی مشکلات تنفسی و عصبی فقط از روی صدا نه‌تنها یک دستاورد علمی، بلکه یک قدم بزرگ به سوی پزشکی شخصی‌سازی‌شده محسوب می‌شود. این روش می‌تواند آینده تشخیص بیماری‌ها را دگرگون کند نه با استفاده از سوزن یا اشعه، بلکه با گوش دادن به آنچه که هر روز از دهان ما خارج می‌شود: صدایمان.

-----------------------------------------

مهندس علیرضا بیتازر                   09201835492    

-----------------------------------------